Eðlisfræðistöðvar á þemadögum

Á þemadögum 19. – 20. mars voru átta eðlis- og efnafræðistöðvar. Nemendum var skipt upp í hópa og stoppaði hver hópur 13 mínútur á hverri stöð þar sem kennari útskýrði mismunandi krafta, orku eða efnahvörf.

Nemendur voru fræddir um þurrís þ.e. frosinn koltvísýring (CO2) sem er m.a. í útblæstri bensínknúinna bifreiða og að þurrís er eitt af fáum efnum sem breytist úr föstum ham yfir í loftkenndan án þess að fara í fljótandi ham á milli. Þurrís er mjög kaldur og breytist í gas við -78,5 °C og myndast þá dulúðlegur reykur.

Á annarri stöð fengu nemendur að leika sér með slím, búið til úr kornsterkju og vatni en slík blanda hefur þann eiginleika að bregðast sérstaklega við þrýstingi. Þannig er hægt að hnoða bolta úr blöndunni en um leið og þrýstingnum sleppir lekur boltinn niður eins og bráðið smjör.

Þriðja stöðin bauð upp á heimatilbúin hraunlampa úr vatni, matarolíu, matarilit og gostöflu. Fjórða stöðin leyfði nemendum að vinna með stöðurafmagn með því að blása upp blöðrur og svo voru ýmis viðfangsefni sem nemendur gátu unnið með s.s. að láta blöðruna taka upp hluti með rafhlaðinni blöðru og beygt vatnsbunu.

Á fimmtu stöðinni var fljótandi köfnunarefni þar sem nemendur lærðu um lofttegundir, þenslu og eðlismassa.

Sjötta stöðin leyfði nemendum að prófa hvernig talíur auðvelda mönnum vinnu og gátu þeir m.a. lyft samnemendum upp með margfaldri talíu.

Á sjöundu stöðinni var kraftalögmál Newtons útskýrt og nemendur fengu að prófa hvort kenningin um að hlutur leitist við að viðhalda stöðu sinni, með því að stafla upp nokkrum hlutum með egg á toppnum. Svo átti að slá á staflann og ef kraftalögmálið fékkst staðist myndi eggið sitja eftir og falla svo í glas sem var neðst í staflanum.

Vinsælasta stöðin var án efa helíum stöðin en þar fengu nemendur fræðslu um andrúmsloftið og mismunandi þyngd lofttegunda. Helíum er sex sinnum léttara en andrúmsloftið og fyrir vikið sveiflast raddböndin mun hraðar sé helíum andað að sér og gerir það röddina skræka og undarlega. Nemendur voru að sjálfsögðu fræddir um hættuna á því að anda að sér öðrum lofttegundum.